Gezocht in Zwitserland, op weg naar een politieke carrière in Spanje: het opmerkelijke verhaal van HSBC-klokkenluider Hervé Falciani.

Een klokkenluider die graag in meerdere touwen tegelijk hangt, dat beeld doemt op van Hervé Falciani. De voormalige HSBC-medewerker is de bron van nieuwe informatie dat de Zwitserse tak van HSBC duizenden rijke rekeninghouders actief hielp bij het ontduiken van belasting.

Dit is niet de eerste keer dat zijn informatie tot een klopjacht op belastingontduikers leidt.

Bewust gegevens gestolen?

Falciani, met de Franse en de Italiaanse nationaliteit, groeide op in Monaco, schrijft de BBC. Daar trad hij in 2000 in dienst bij HSBC als it’er. Na zes jaar werd hij overgeplaatst naar Genève. Tussen 2006 en 2007 verzamelde hij gegevens over meer dan 106.000 klanten van de bank, uit 200 landen. Volgens een minnares vertelde Falciani haar dat hij juist met dat doel in dienst was getreden van HSBC: gevoelige gegevens verkopen aan derden. Falciani ontkende dat verhaal.

Begin 2008 gaf Falciani al bankgegevens aan de Franse autoriteiten. De Franse regering, met huidig IMF-directrice Christine Lagarde als minister van Financiën, deelde de gegevens met andere overheden. Dit leidde tot het achterhalen van honderden miljoenen dollars in achterstallige belastingen.

Op de vlucht voor Zwitserse justitie

Reden voor de Zwitserse politie om hem in december 2008 te arresteren. Verdenking: bedrijfsspionage en schending van het Zwitserse bankgeheim. Na verhoor mocht hij naar huis, met het bevel om de volgende morgen terug te komen op het bureau. Falciani huurde een auto, haalde zijn vrouw en twee kinderen op, en vluchtte de grens met Frankrijk over. Dat land levert zijn onderdanen niet uit aan Zwitserland.

Toch hadden de Zwitsers hem bijna weer te pakken: na een internationaal arrestatiebevel werd Falciani in 2012 in Barcelona opgepakt. Een jaar later liet Spanje hem echter weer vrij: schending van bankgeheim is geen misdaad in Spanje, en dus geen grond voor uitlevering. Het Spaanse OM prees hem om zijn klokkenluidersfunctie.

Adviseur van Podemos

Nog een opmerkelijke wending in Falciani’s carrière: hij raakte betrokken bij een jonge anticorruptiepartij, Partido X. Hij stelde zich zelfs kandidaat voor het Europese Parlement, maar werd niet gekozen. Maandag kondigde Podemos, die Spaanse tegenhanger van Syriza, aan dat Falciani ze gaat adviseren, meldt Reuters. “Falciani zal van onschatbare waarde zijn”, twitterde Podemos-leider Pablo Iglesia maandag.

Zwitserland geeft niet op: het OM heeft aangekondigd hem in absentia terecht te willen laten staan.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl